Şeker Hastalığı (Diyabet) Nedir?

Şeker hastalığı ya da diyabet kan şekerinin normalin üzerine çıkmasıyla karakterize kronik bir hastalıktır. Pankreas yeterli insülin üretemediğinde veya insülin etkili kullanılamadığında ortaya çıkar. Türkiye’de özellikle Tip 2 hastalık oranları hızla artmaktadır.

Diyabet Türleri

• Tip 1 Şeker Hastalığı

• Tip 2 Şeker Hastalığı

• Hibrid Formlar

• Erişkinde Yavaş Gelişen İmmün Aracılı Formlar

• Ketoza Meyilli Tip 2 Durumlar

• Diğer Spesifik Şeker Hastalığı Tipleri

  • Monojenik şeker hastalığı

  • B-hücre fonksiyonunun monojenik defektleri

  • İnsülin etkisinin monojenik defektleri

  • Egzokrin pankreasın hastalıkları

  • Endokrin hastalıklar

  • İlaç veya kimyasal nedenler

  • Enfeksiyonlar

  • İmmün aracılı hastalığın sıradışı spesifik formları

  • Genetik sendromlarla ilişkili formlar

• Sınıflanmamış Şeker Hastalığı: Tanının konulduğu sıralarda geçici olarak kullanılabilir.

• Gebelikte Ortaya Çıkan Hiperglisemi: Gebelikte şeker hastalığı ve gestasyonel formlar.

Türkiye’de Diyabetin Sıklığı

• Yükselen Oranlar: Türkiye'de erişkin nüfusun yaklaşık %15-20’sinde Tip 2 diyabet olduğu tahmin edilmektedir.

• Yaşam Tarzı ve Beslenme: Geleneksel beslenme alışkanlıklarının modern yaşam tarzı ile birleşmesi hastalığın hızla artmasına neden olmaktadır.

Şeker Hastalığı Belirtileri

Erken belirtiler genellikle fark edilmez, bu yüzden farkındalık çok önemlidir:

• Aşırı susama ve sık idrara çıkma

• Açıklanamayan kilo kaybı

• Yorgunluk ve halsizlik

• Bulanık görme

• Yavaş iyileşen yaralar

• Ellerde ve ayaklarda uyuşma veya karıncalanma (Tip 2)

Şeker Hastalığı Tanı Yöntemleri

• Kan Testleri:

  • Açlık kan şekeri testi

  • Oral glukoz tolerans testi (OGTT)

  • HbA1c testi: Son 3 aylık kan şekeri ortalamasını gösterir

• Rutin Kontroller: Risk grubundaki bireylerde düzenli taramalar önemlidir.

Tedavi Yöntemleri

Diyabet Yönetiminde Beslenmenin Rolü

Diyabet hastaları için özel beslenme planları uygulanmalıdır. Kan şekeri seviyelerini kontrol altında tutabilmek için:

• Düşük glisemik indeksli yiyecekler tercih edilmelidir.

• Lifli gıdalar, tam tahıllar, sağlıklı yağlar ve proteinler tüketilmelidir.

• Porsiyon kontrolü sağlanmalı ve düzenli öğün saatlerine dikkat edilmelidir.

• Beslenme uzmanlarından destek alınmalıdır.

Türkiye’deki Güncel Gelişmeler

• Teknolojik İlerlemeler: İnsülin pompaları ve sürekli glukoz izleme cihazlarının yaygınlaşması.

• Yeni İlaçlar: GLP-1 reseptör agonistleri ve SGLT-2 inhibitörleri ile daha iyi kontrol sağlanmaktadır.

• Uzaktan Takip: Hastaların uzaktan takip edilmesi için geliştirilen uygulamalar artmaktadır.

Diyabetin Komplikasyonları

Tedavi edilmediğinde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir:

• Kalp-damar hastalıkları

• Böbrek hastalıkları (nefropati)

• Görme kaybı (retinopati)

• Sinir hasarı (nöropati)

• Ayak yaraları ve amputasyon riski

Kliniğinizde Sunulan Hizmetler

• Tanı ve Takip: HbA1c testleri, göz muayenesi, böbrek fonksiyon testleri

• Beslenme ve Diyet Danışmanlığı: Kişiye özel diyet planları

• Teknoloji ile Tedavi: İnsülin pompası ve glukoz ölçüm cihazları

• Komplikasyon Yönetimi: Hastalığın neden olduğu yan etkilerin kontrolü

Sık Sorulan Sorular (SSS)

Hastalık tamamen iyileşir mi?

• Tip 1 diyabet kroniktir ve ömür boyu yönetim gerektirir.

• Tip 2 diyabet, yaşam tarzı değişiklikleri ile kontrol altına alınabilir, ancak tamamen iyileşmesi nadirdir.

Diyabet hastaları hangi tatlıları tüketebilir?

Diyabet dostu tatlı alternatifleri:

• Şekersiz cheesecake

• Badem unlu kurabiye

• Chia tohumu puding

• Şekersiz çikolatalı mus

• Dondurulmuş yoğurt

Bu tatlılar, düşük karbonhidrat içeren ve kan şekerini hızla yükseltmeyen içeriklerle hazırlanmalıdır.